Το Περγαμόντο είναι ο καρπός του δέντρου Περγαμοντιά ή αλλιώς Κίτρον το περγάμιον που ανήκει στα εσπεριδοειδή. Η περγαμοντιά είναι δέντρο αειθαλές και σχετικά μικρό σε μέγεθος. Τα βλαστάρια του είναι χρώματος ανοικτού πράσινου. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, λογχοειδή και μυτερά. Τα άνθη είναι λευκά ενώ οι καρποί του είναι σχετικά μεγάλοι είτε πεπλατυσμένοι είτε στρογγυλοί και έχουν χρώμα κίτρινο προς πορτοκαλί. Οι καρποί έχουν προεξέχουσες βάσεις και κορυφές με ανθεκτικούς στήμονες.
Το εσωτερικό του καρπού του περγαμόντου δεν τρώγεται ωμό ενώ το ξύσμα του φλοιού χρησιμοποιείται ευρύτατα στη ζαχαροπλαστική. Με το περγαμόντο παρασκευάζονται γλυκό του κουταλιού με πολύ γνωστό αυτό της Νάξου, λικέρ και μαρμελάδα. Το άρωμα του περγαμόντου είναι ξεχωριστό και έντονο και χρησιμοποιείται σε τεράστια ποικιλία τσαγιών με διασημότερο το τσάι Earl Grey καθώς και στα λουκούμια. Επίσης το περγαμόντο χρησιμοποιείται ως συστατικό σε κουλουράκια σε σοκολάτες σε χαλβά σε φρουί γλασέ σε αρωματισμένο γάλα(Χιώτικο γάλα), και κουβερτούρα. Τέλος το περγαμόντο χρησιμοποιείται περιορισμένα ως συστατικό και στη Μαγειρική, κυρίως ως συνοδευτικό κρέατος.
Μία από τις σημαντικότερες εφαρμογές του είναι στην καλλυντική βιομηχανία, στην οποία χρησιμοποιείται εδώ και περίπου τρεις αιώνες, σε σαπούνια, αρώματα, λοσιόν, αποσμητικά κ.ά. Η χρήση του τοποθετείται χρονικά στην εποχή που εμφανίστηκε και η κολόνια (νερό της Κολωνίας). Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι πολλές: αναλγητικές, αντικαταθλιπτικές, αντισηπτικές, αποχρεμπτικές και κατευναστικές. Το αιθέριο έλαιο του περγαμόντου είναι περιζήτητο και χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία.
Το απαράμιλλο άρωμα αυτού του ώριμου κίτρινου φρούτου, προερχόμενο από την Αργολική γη, παρασκευασμένο με την πατροπαράδοτη συνταγή, με φρουκτόζη και χυμό λεμονιού, κατατάσσει το γλυκό του κουταλιού περγαμόντο στην κορυφή των παραδοσιακών γλυκών του κουταλιού .
Το αιθέριο έλαιο του Περγαμόντου είναι το πρώτο αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιήθηκε στην περιποίηση του προσώπου. Από αυτό δημιουργήθηκε από τον G.Paolo Femins ανηψιό του Nicolo Parigi η Acqua Mirabilis di Colonia, το πρώτο After Save (1676). Γι' αυτό συνηθίζουμε ακόμη να ονομάζουμε τα αρώματα "κολώνια" (το 1704 την κατοχύρωσε ο Giovanni Maria Farina ως Eau de Cologne). Το αιθέριο έλαιο έχει μια γκάμα δράσεων όπως αντισηπτικές, κατευναστικές, ερωτοτρόπες, αντιρευματικές, αντισθματικές, δερματογεννετικές (analgesic, antidepressant, antiseptic, antibiotic, anti-spasmodic, stomachic, calmative, cicatrisant, deodorant, digestive, febrifuge, vermifuge and vulnerary). Για τις δερματογεννετικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται τόσο σαν after save και μάσκα προσώπου όσο και σε εγχειρήσεις ευαίσθητων περιοχών.
|