Να λες τα συκα συκα και τη σκαφη σκαφη!
Το σύκο είναι ο καρπός της συκιάς που συναντάται αυτοφυές σχεδόν σε όλη τη Μεσόγειο και καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου για τους εδώδιμους καρπούς της. Το σχήμα του είναι στρογγυλό με αμβλεία μύτη στο μέρος του κοτσανιού και επίπεδο στη βάση, μοιάζει με σακούλα. Η τομή ενός σύκου πριν αρχίζει να ωριμάζει μοιάζει με το σχήμα μπαστούνι της τράπουλας. Αρχικά είναι πράσινο και καθώς ωριμάζει είτε γίνεται βιολετί είτε καφεπράσινο και ζαρώνει. Η ψίχα κάτω από τη φλούδα έχει μικρό πάχος και είναι άσπρη, ενώ πιο μέσα ο καρπός είναι κοκκινωπός, όπου βρίσκονται πολλά κουκούτσια. Τα κουκούτσια είναι μικρά και συγκρατούνται με ίνες μέσα σε ημίρρευστη μάζα, όπως στη ντομάτα, με τη διαφορά ότι το σύκο είναι έντονα ινώδες και αδιαφανές.
Στο εμπόριο κυκλοφορεί ως φρούτο και ως ξηρός καρπός. Επειδή τα φρέσκα σύκα δε μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο διάστημα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, μια εναλλακτική μέθοδος συντήρησης είναι να αποξηραίνονται στον ήλιο. Το σύκο Κύμης είναι Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης αναγνωρισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το δέντρο ήταν γνωστό από τους προϊστορικούς χρόνους. Στην περιοχή του Παρισιού βρέθηκαν απολιθώματα φύλλων και καρπών συκιάς από την Πλειστόκαινο εποχή της Τεταρτογενούς Περιόδου. Αυτό πιστοποιεί ότι το φυτό υπήρχε ήδη από τα προϊστορικά χρόνια στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα στον προϊστορικό οικισμό Πολιόχνη, στο νησί της Λήμνου, έχουν βρεθεί απανθρακωμένα σύκα.
Από τις βιβλικές αναφορές, με το φύλλο συκής μέχρι τις ιστορικές, στην "Ειρήνη" του Αριστοφάνη, τα σύκα αποτελούν όχι μόνο πηγή έμπνευσης αλλά και μόνιμη λιχουδιά στην ελληνική επικράτεια.
Αλλοι τα φαγαν τα συκα κι αλλοι τα πληρωνουνε!
Σήμερα αμφισβητείται η φημολογούμενη ως ασιατική καταγωγή της συκιάς, επειδή κατά τον Ηρόδοτο, δεν καλλιεργούνταν ούτε στη Λυδία ούτε στην Περσία. Ο ιστορικός της αρχαιότητας αναφέρει μάλιστα ότι βασικός λόγος της εκστρατείας του βασιλιά της Περσίας Ξέρξη, ήταν η κατάκτηση της Αττικής, ώστε να έχει την δυνατότητα να τρώει όχι μόνο αποξηραμένα αλλά και νωπά σύκα.
Τα σύκα ωριμάζουν και μαζεύονται από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Η συκιά αρχίζει να δίνει καρπό από τον 4ο ή 5ο χρόνο της ηλικίας της και η απόδοσή της αυξάνεται προοδευτικά μέχρι το 15ο χρόνο. Από το 15ο μέχρι το 30ό χρόνο η απόδοση των δέντρων διατηρείται σταθερή, ενώ από τον 30ό μέχρι τον 40ό η καρποφορία μειώνεται προοδευτικά, αλλά διατηρείται σε αποδοτικά οικονομικώς επίπεδα.
Το σύκο είναι ένα γλυκό, ιδιαίτερα νόστιμο φρούτο με πολύτιμα θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο και σίδηρο . Οι φυτικές ίνες που περιέχουν τα σύκα συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου, γι’ αυτό και συχνά συστήνονται σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας. Ωστόσο, τα σποράκια που βρίσκονται στον καρπό μπορεί να προκαλέσουν έξαρση σε περιπτώσεις κολίτιδας ή άλλων νόσων του γαστρεντερικού. Επίσης το σύκο μπορεί να συμβάλει στην υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής προσφέροντας ενέργεια, πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία, και φυσικά την ιδιαίτερη γλυκιά γεύση του.
Θερμιδική Αξία: (Φρέσκα Σύκα) 79 θερμίδες ανα 100 γρ. (Αποξηραμένα Σύκα) 249 θερμίδες ανά 100 γρ.
- Ποικιλίες : Άσπρα, Μαύρα, Μωβ, Τούρκικα
Ωρίμανση: Αύγουστο έως Σεπτέμβριο Βάρος: 1 μέτριο φρέσκο σύκο ζυγίζει περίπου 40-50 γραμ. ενώ το αντίστοιχο αποξηραμένο μόλις 8-9 γραμ.
- Η μερίδα του φρούτου ορίζεται σαν 2 μέτρια σύκα (φρέσκα ή αποξηραμένα)
Γλυκαθηκε η γρια στα συκα θα φαει και τα συκοφυλλα
Φρέσκα σύκα
Τα φρέσκα σύκα έχουν χαμηλή θερμιδική αξία με τα 100 γραμ. να έχουν μόλις 74 θερμίδες. Περιέχουν διαλυτές φυτικές ίνες, βιταμίνες και χρωστικά αντιοξειδωτικά που συμβάλλουν στην καλύτερη δυνατή υγεία και ευεξία του ατόμου. Ειδικότερα δε τα μαύρα σύκα, τα οποία είναι και πιο γλυκά συμβάλλουν στην πραγματοποίηση περισσότερων καύσεων.
Όμως τα φρέσκα σύκα είναι και αστείρευτη πηγή βιταμινών που βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να ενισχύσει την άμυνά του ή ακόμα και να καταπολεμήσει συγκεκριμένες ασθένειες. Διαθέτουν σε αφθονία αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως η βιταμίνη Α, Ε, και Κ συμβάλλοντας στον "περιορισμό" των ελεύθερων ριζών και προστατεύοντας στην ουσία από διαβήτη, εκφυλιστικές ασθένειες και λοιμώξεις. Στα συν περιλαμβάνεται και η πλούσια περιεκτικότητά του φρέσκου σύκου σε κάλιο, που συμβάλλει στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης.
Καλομαθε η γρια στα συκα, κι εμπαινοβγαινε και ζητα
Αποξηραμένα σύκα
Βέβαια και τα αποξηραμένα σύκα έχουν το δικό τους μερίδιο… θρεπτικών ουσιών που λειτουργεί προς όφελος του ανθρώπινου οργανισμού. Αν και θερμιδικά είναι σαφώς πιο επιβαρυμένα από τα φρέσκα, με 249 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια, τα αποξηραμένα σύκα είναι εξαιρετική πηγή μετάλλων, βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών. Στην πραγματικότητα, τα αποξηραμένα φρούτα είναι μία "αποθήκη" ενέργειας. Μελέτες έχουν δείξει ότι το χλωρογενικό οξύ που περιέχουν βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου και γλυκόζης στο αίμα ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον τα αποξηραμένα σύκα είναι μοναδική πηγή μετάλλων όπως είναι το ασβέστιο, ο χαλκός, το κάλιο, το μαγγάνιο, ο σίδηρος, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος με το κάλιο μάλιστα να είναι το στοιχείο εκείνο που ελέγχοντας τη ροή του αίματος "διαχειρίζεται" κατά κάποιον τρόπο τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση. Ο χαλκός από την άλλη είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων ενώ ο σίδηρος απαιτείται για την κυτταρική οξείδωση. Το ασβέστιο τέλος είναι κύριος παράγοντας για την πυκνότητα των οστών.
Τόσο τα φρέσκα όσο και τα αποξηραμένα σύκα είναι ευεργετικά για τον άνθρωπο. Σε όποια μορφή και αν καταναλωθούν, περιέχουν αρκετά καλά επίπεδα βιταμίνης Β, η οποία λειτουργεί ως αρωγός του ρυθμού μεταβολισμού του ατόμου. Επιπλέον η τρυπτοφάνη, που περιέχουν, απαλλάσσει τον άνθρωπο από τις διαταραχές του ύπνου και κυρίως την αϋπνία, ενώ ανακουφίζει από την κούραση και τονώνει τη μνήμη. Επιπλέον το "γάλα" που βγάζουν τα φύλλα της συκιάς είναι ιδανικό καταπραϋντικό για τσιμπήματα από μέλισσες και σφήκες. Τέλος τα σύκα θεωρούνται θησαυρός για το σύνολο της ευημερίας και ευτυχίας του ανθρώπου ενώ είναι και ένα από τα ιδανικότερα αφροδισιακά.
Οι φυτικές ίνες που περιέχουν τα σύκα συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου, γι’ αυτό και συχνά συστήνονται σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας. Ωστόσο, τα σποράκια που βρίσκονται στον καρπό μπορεί να προκαλέσουν έξαρση σε περιπτώσεις κολίτιδας ή άλλων νόσων του γαστρεντερικού.
|